Mô hình sản xuất lúa áp dụng quy trình canh tác thông minh, có trách nhiệm với môi trường do ngành khuyến nông huyện Long Mỹ và tỉnh thực hiện tại xã Vĩnh Thuận Đông mang lại nhiều hiệu quả.
Huyện Long Mỹ là địa phương thường chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu về hạn hán và xâm nhập mặn. Trong đó, mùa khô từ tháng 12 năm trước đến tháng 5 năm sau thì xuất hiện hạn hán và xâm nhập mặn; còn từ tháng 6 đến tháng 11 là mưa lũ gây ngập úng. Do đó, việc sản xuất nông nghiệp của người dân thường gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, để giúp người dân địa phương sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả, thời gian qua, ngành khuyến nông huyện Long Mỹ đã triển khai nhiều mô hình sản xuất hiệu quả gắn với việc lựa chọn đối tượng vật nuôi, cây trồng phù hợp với điều kiện đất đai và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường.
Ông Lâm Văn Việt, Trưởng trạm Khuyến nông huyện Long Mỹ, cho hay: Trên cây trồng chủ lực của huyện là lúa (với gần 17.700ha), ngành khuyến nông huyện đã phối hợp với ngành khuyến nông tỉnh đẩy mạnh chuyển giao nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật nhằm giúp nông dân sản xuất đạt hiệu quả và theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm gắn với thân thiện môi trường. Đặc biệt trong 2 năm gần đây, ngành khuyến nông huyện tập trung hướng dẫn người dân sản xuất lúa chất lượng cao theo quy trình Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh cao tại vùng ĐBSCL, qua đây góp phần nâng cao giá trị hạt lúa gạo và nguồn thu nhập cho người dân.
Điển hình như tại Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp dược liệu Ogranic Cửu Long, ở ấp 3, xã Vĩnh Thuận Đông, huyện Long Mỹ, ở vụ lúa Hè thu đang canh tác, HTX được ngành khuyến nông tỉnh, huyện lựa chọn thực hiện thí điểm mô hình sản xuất lúa áp dụng quy trình canh tác thông minh, có trách nhiệm với môi trường (MRV), với diện tích 50,2ha.
Ông Nguyễn Thành Luân, Giám đốc HTX Nông nghiệp dược liệu Ogranic Cửu Long, thông tin: Khi tham gia mô hình, nông dân chỉ gieo sạ với lượng lúa giống trung bình là 85kg/ha. Còn trong quá trình sản xuất, nông dân áp dụng theo quy trình ướt khô xen kẽ, đồng thời thực hiện cam kết có trách nhiệm với môi trường là không đốt đồng, giảm từ 30% phân bón và giảm tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, nông dân trong mô hình còn được hỗ trợ 50% các vật tư thiết yếu như: lúa giống, phân bón, máy cuộn rơm, máy cấy công suất nhỏ, khay mạ, thiết bị bay phun thuốc bảo vệ thực vật,… từ đó tạo điều kiện cho bà con áp dụng quy trình canh tác giảm phát thải một cách đồng bộ, hiệu quả hơn; đồng thời sản phẩm lúa khi thu hoạch được bao tiêu nhằm tạo điều kiện cho thành viên yên tâm sản xuất.
Bên cạnh cây lúa thì hiện ngành khuyến nông huyện Long Mỹ đã xây dựng thành công 2 mô hình sản xuất khóm theo tiêu chuẩn VietGAP ở xã Vĩnh Viễn A. Bên cạnh đó là xây dựng được 2 mô hình sản xuất mãng cầu xiêm theo tiêu chuẩn GlobalGAP gắn liên kết với doanh nghiệp để bao tiêu đầu ra sản phẩm cho nông dân; đồng thời xây dựng các mô hình sản xuất mãng cầu xiêm theo chuỗi giá trị từ công đoạn trồng đến chế biến các sản phẩm từ trái, hoa, lá mãng cầu thành trà, kẹo, rượu, mứt…
Ở mỗi mô hình khóm và mãng cầu, ngành khuyến nông huyện Long Mỹ thực hiện hỗ trợ nông dân về cây giống, phân hữu cơ, hệ thống tưới nước tiết kiệm và tập huấn kỹ thuật canh tác cụ thể theo từng mô hình, cây trồng. Ngoài ra, tận dụng các nguồn hỗ trợ từ chương trình mục tiêu quốc gia, ngành khuyến nông huyện thực hiện hỗ trợ về giống trâu, bò cho nông dân nuôi, đồng thời hướng dẫn bà con áp dụng mô hình chăn nuôi trâu, bò theo chuỗi kinh tế tuần hoàn (nuôi trâu, bò - nuôi trùn quế - nuôi lươn - nuôi cá - trồng cỏ, trồng rau…); qua đây giúp nông dân nâng cao thu nhập. Hiện nay, trên địa bàn huyện Long Mỹ có hơn 20 mô hình phát triển chăn nuôi trâu, bò theo hướng chuỗi kinh tế tuần hoàn.
Một điểm đáng ghi nhận khác trong việc chuyển giao khoa học kỹ thuật và nhân rộng mô hình canh tác hiệu quả là việc ngành khuyến nông huyện phối hợp với ngành khuyến nông tỉnh và chính quyền địa phương cùng người dân thực hiện thành công mô hình luân canh lúa - tôm tại vùng đất ven lang bãi bồi, đất vườn tạp, đất trồng cây kém hiệu quả bên ngoài đê bao ngăn mặn trên địa bàn xã Lương Nghĩa. Khi tham gia mô hình, người dân được hỗ trợ giống tôm, vật tư cải tạo đất, chi phí thiết kế mô hình, giống lúa chất lượng cao, tập huấn, trình diễn, tham quan,… từ đó, giúp bà con nâng cao kiến thức về nuôi tôm đạt hiệu quả. Số liệu thống kê cho thấy, nếu năm 2021 diện tích thực hiện mô hình tôm - lúa chỉ 89ha thì đến năm nay diện tích đã tăng lên 180ha.
Ông Trần Văn Thịnh, ở ấp 6, xã Lương Nghĩa, bộc bạch: “Gia đình tôi có hơn 2ha đất áp dụng mô hình tôm - lúa được 2 năm nay. Hiệu quả mang lại từ mô hình này là cao hơn sản xuất độc canh lúa 2 vụ từ 25-35 triệu/ha/năm. Sau 2 năm nuôi và qua hiệu quả thực tế mang lại thì tôi nhận thấy vùng đất nơi đây có nhiều tiềm năng phát triển mô hình nuôi tôm - lúa nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là tạo thêm nguồn thu nhập cao cho người dân trong những tháng xâm nhập mặn”.
Theo đánh giá của ngành khuyến nông huyện Long Mỹ, kết quả thực hiện các mô hình cho thấy, khi ứng dụng kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất sẽ giúp cây trồng, vật nuôi tăng năng suất từ 10-20% so với phương pháp truyền thống, từ đó tạo ra thu nhập của nông hộ tham gia mô hình tăng từ 15-30%. Nhìn chung, các mô hình khuyến nông tại huyện Long Mỹ luôn được nhân rộng sau khi triển khai và tổ chức cho hộ dân học tập và làm theo sau khi mô hình kết thúc.
Ông Lê Hồng Việt, Phó Chủ tịch UBND huyện Long Mỹ, cho biết: Các mô hình khuyến nông triển khai trong giai đoạn 2021-2025 tại huyện Long Mỹ đã và đang mang lại hiệu quả rõ rệt cả về kinh tế, kỹ thuật và xã hội. Tuy còn một số khó khăn, nhưng với định hướng đúng đắn, sự đồng hành của các cấp chính quyền và người dân, tin rằng công tác khuyến nông trong thời gian tới sẽ tiếp tục là đòn bẩy thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững cho địa phương.
HỮU PHƯỚC