Cán bộ người Mông đưa đặc sản đồng bào vươn ra thế giới

Khởi nguồn từ giấc mơ "trở về"

Sinh năm 1992 tại xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai, Sùng A Tủa từng là sinh viên ngành Luật Kinh tế ở Hà Nội. Sau vài năm làm việc tại thành phố, anh chọn con đường ngược lại với số đông là trở về bản làng với khát vọng thay đổi quê hương.

Phình Hồ là xã vùng cao với gần 99% dân số là người Mông, kinh tế phụ thuộc vào nương rẫy, điều kiện giao thông, thông tin hạn chế, và gần như chưa từng nghe đến khái niệm "chuyển đổi số". Nhưng Sùng A Tủa nhìn thấy tiềm năng lớn ở đây: thiên nhiên hoang sơ, văn hóa giàu bản sắc và những cây chè Shan tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi mọc trên độ cao hơn 1.300m.

“Tôi từng hỏi chính mình: Tại sao không bắt đầu từ những gì bản làng đang có? Tại sao người Mông không thể tự mình vươn ra thế giới?” - Sùng A Tủa từng chia sẻ trong một chương trình phát sóng trên VTV.

Là cán bộ phụ trách lĩnh vực văn hóa xã hội, Sùng A Tủa bắt đầu hành trình với chiếc điện thoại cũ, đường truyền internet yếu ớt và lòng quyết tâm không giới hạn. Anh tự học cách quay video, chụp ảnh, dựng clip… rồi đăng tải lên TikTok, Facebook, YouTube những hình ảnh về bản làng, nương chè, lễ hội, món ăn Mông…

“Ban đầu chỉ có vài chục người xem. Nhưng tôi vẫn làm đều đặn. Sau một năm, có video đạt cả triệu lượt xem. Tôi biết mình đang đi đúng hướng” - Sùng A Tủa nói.

Không chỉ thế, anh mở lớp dạy bà con kỹ năng bán hàng online, cách livestream, cách chụp ảnh sản phẩm, viết bài quảng cáo bằng giọng văn dân dã, chân thật. Tên TikTok “A Tủa – Anh cán bộ xã” trở thành thương hiệu cá nhân lan toả mạnh mẽ, gần gũi, đáng tin.

Đặc sản núi rừng hóa thương hiệu triệu đô

Tận dụng lợi thế sẵn có là hàng trăm cây chè Shan tuyết cổ thụ mọc tự nhiên ở vùng cao, Sùng A Tủa vận động người dân thành lập Hợp tác xã trà Shan tuyết Phình Hồ. Với quy trình thu hái thủ công, chế biến truyền thống, đóng gói chỉn chu và quảng bá bài bản, sản phẩm dần được đón nhận.

Đặc biệt, anh đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, TikTok Shop và kết nối với các đơn vị xuất khẩu để đưa trà sang Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc - những thị trường nổi tiếng khó tính.

“Mình không nói sản phẩm tốt, mà để khách hàng tự cảm nhận. Họ thấy sự thật trong từng hình ảnh, từng câu chuyện, từng thước phim, đó là sức mạnh lớn nhất” – Tủa khẳng định.

Trà Shan tuyết Phình Hồ hiện có giá bán từ 500.000 đến 1.200.000 đồng/kg. Riêng doanh thu từ các kênh online trong năm 2024 của HTX đã vượt mốc 2 tỷ đồng. Đây thực sự là con số chưa từng có với người Mông nơi đây.

Không chỉ dừng lại ở nông sản, anh Sùng A Tủa còn phát triển du lịch cộng đồng bằng cách xây dựng điểm săn mây LauCamping - một khu cắm trại mộc mạc, hoà mình vào thiên nhiên. Khách du lịch có thể tham gia thu hái chè, học nấu món ăn Mông, ngắm mây, nghe khèn, uống trà ngay tại gốc Shan tuyết.

Anh cũng kết nối các đoàn thiện nguyện đến hỗ trợ bản làng, xây trường, tặng sách, dạy kỹ năng số cho thanh thiếu niên Mông. Mỗi lần “lên sóng”, bản Phình Hồ lại có thêm người biết đến, có thêm đơn hàng, có thêm cơ hội đổi đời.

“Chuyển đổi số không chỉ là dùng máy tính hay internet. Với tôi, đó là cách tư duy mới, là lấy giá trị bản địa làm trung tâm, dùng công nghệ để lan tỏa cái thật, cái đẹp” - Sùng A Tủa chia sẻ tại Ngày chuyển đổi số quốc gia 2024.

Câu chuyện thành công của Sùng A Tủa đặt ra nhiều gợi mở. Thứ nhất, chuyển đổi số không phải đặc quyền của thành phố, mà có thể bắt đầu từ chiếc điện thoại rẻ tiền, từ sự kiên nhẫn và sáng tạo. Thứ hai, sản phẩm vùng cao không hề kém cạnh. Nếu làm bài bản, minh bạch, có câu chuyện, có bản sắc vẫn đủ sức vươn ra thị trường quốc tế. Thứ ba, vai trò của người trẻ, nhất là cán bộ người dân tộc thiểu số rất quan trọng. Họ là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản làng và thế giới.

Hiện nay, HTX trà Phình Hồ đang mở rộng diện tích vùng nguyên liệu, hợp tác với các chuyên gia để đạt chứng nhận hữu cơ quốc tế. Đồng thời, mô hình “chuyển đổi số bản làng” của Sùng A Tủa cũng đang được nhân rộng tại nhiều xã vùng cao khác của Lào Cai, Sơn La…

“Tôi không muốn chỉ bán chè. Tôi muốn bán niềm tin, sự tử tế, và niềm tự hào của người Mông. Mỗi hộp trà gửi đi là một tấm danh thiếp của bản làng” – Sùng A Tủa chân thành nói về giấc mơ lớn của mình.

Giữa làn sóng toàn cầu hóa và biến động của thị trường, những câu chuyện như của Sùng A Tủa thắp lên hy vọng: rằng ở những nơi tưởng như "bên lề", vẫn có thể sinh ra những sản phẩm tinh túy, những con người có tầm nhìn xa, và những hành trình thay đổi đầy cảm hứng.

Sùng A Tủa chia sẻ, dự định trong thời gian tới là sẽ tiếp tục học hỏi để nâng cao hiểu biết, đáp ứng công nghệ ngày càng cao với mong muốn có thể tiếp cận các cách quảng bá mới, truyền thông, quảng bá, lan tỏa hình ảnh địa phương trên các nền tảng số. Cùng với đó, anh cũng mong muốn bà con, đặc biệt là những người làm nông nghiệp, du lịch tích cực sử dụng Internet, mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu các sản phẩm đặc trưng, văn hóa bản sắc, con người Lào Cai, tiềm năng du lịch của Lào Cai đến bạn bè khắp nơi trong và ngoài nước để góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.