Đại biểu Quốc hội: Quy hoạch báo chí theo hướng đa phương tiện như thế nào cho hiệu quả?

Quan tâm tới lĩnh vực báo chí, thông tin trong Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang được thảo luận tại Kỳ họp bất thường lần thứ hai diễn ra ngày 7-1, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Đoàn Phú Yên) hoan nghênh Chính phủ đã quan tâm đầu tư cho báo chí khi đặt vấn đề: "Quy hoạch hình thành lên mạng lưới 20% cơ quan báo chí điện tử có ảnh hưởng lớn, tích cực trong xã hội để có hỗ trợ phù hợp".

Đầu tư theo hướng đặt hàng các tác phẩm chất lượng cao

Tuy nhiên, đại biểu không khỏi băn khoăn về con số 20% các cơ quan báo chí điện tử lớn có ảnh hưởng được ưu tiên đầu tư này thì 80% các cơ quan báo chí còn lại sẽ ra sao, 80% cơ quan báo chí điện tử đó có quan trọng hay không?

“Chúng ta phân định như thế này dễ dẫn đến sự phân tâm và đầu tư liệu sẽ hiệu quả? Theo tôi, bên cạnh việc đầu tư vào các cơ quan báo chí trực tiếp với tinh thần cần "tinh" chứ không nhất thiết phải "đông", chúng ta nên đầu tư theo hướng đặt hàng các tác phẩm chất lượng cao”, đại biểu đề xuất. 

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa: Cần mạnh dạn phát triển thành các đài phát thanh truyền hình vùng.

Đại biểu đoàn Phú Yên nêu dẫn chứng về vấn đề này: Vừa rồi Truyền hình Nhân dân có tác phẩm "Việt Nam biên niên sử truyền hình" - đó là một tác phẩm có ảnh hưởng xã hội rất lớn, đầu tư có tính chất chuyên sâu. Hay Ban Tổ chức Trung ương có giải "Búa liềm vàng" rất có tiếng vang trong lĩnh vực xây dựng Đảng. Khi có cuộc thi, có đánh giá, quảng bá, tự các nhà báo, các phóng viên đầu tư, chúng ta có những tác phẩm chất lượng. Với sự quan tâm của lãnh đạo Quốc hội, Giải "Diên Hồng" vừa được phát động. Đây cũng sẽ là một giải thưởng báo chí huy động được trí tuệ của các nhà báo, các phóng viên, kể cả những người không chuyên tâm huyết viết về Quốc hội, về Hội đồng nhân dân. 

“Cách đầu tư đặt hàng như vậy tôi nghĩ cần phải ưu tiên hơn là việc chúng ta đầu tư vào các cơ quan báo chí theo hướng rất lớn. Chúng ta hết sức cân nhắc, thận trọng, vì nguồn lực của chúng ta không quá lớn”, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa nói rõ thêm. 

Cần đánh giá kỹ trước khi tổ chức lại cơ quan báo chí theo hướng đa phương tiện

Liên quan nội dung khuyến khích sáp nhập, tổ chức lại cơ quan báo chí của các tỉnh, các bộ, ngành theo hướng đa phương tiện, đa nền tảng, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa cho rằng, cần có đánh giá tác động trước khi có những định hướng lớn như thế trong sự phát triển của báo chí.

Theo đại biểu, nếu cơ quan báo chí các tỉnh sáp nhập lại sẽ phải tốn kém hàng trăm tỷ đồng để xây dựng trụ sở; hiện nay đài truyền hình riêng, báo riêng, cách vận hành rất khác nhau, nhưng nếu chúng ta ưu tiên thúc đẩy phải là một cơ quan đa phương tiện thì phải xây dựng trụ sở để cả phát thanh, truyền hình cùng một chỗ, như vậy nếu không có nguồn lực thì chưa chắc đã làm được.

Từ đó, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa gợi ý, nên chăng mạnh dạn theo hướng phát triển thành các đài phát thanh truyền hình vùng. Bởi chúng ta đang phát triển kinh tế vùng, quy hoạch theo vùng thì chúng ta bớt được việc chi phí vài chục tỷ đến hàng trăm tỷ cho một đài ở địa phương, trong khi tính liên kết, tầm nhìn rộng mở và hiệu quả hơn rất nhiều so với việc sáp nhập báo với đài tỉnh một cách khiên cưỡng và có vẻ như chúng ta bớt được đầu mối, nhưng thực ra không bớt được gì.

"Bởi vì, cán bộ vẫn như vậy và hiệu quả hoạt động khó khăn hơn, chúng ta phải đầu tư tiền, cơ sở vật chất trong khi nhiều tỉnh hiện nay đang rất khó khăn", đại biểu nói.

Quang cảnh phiên họp.

Báo chí cần có sự cạnh tranh tích cực

Ngoài ra, đánh giá cao đề xuất của Chính phủ tích hợp mạng xã hội và trang thông tin điện tử vào cùng giấy phép, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa cho rằng đề xuất này có thể rất hiệu quả. “Hiện nay, chúng ta đang yêu cầu mạng xã hội riêng, trang thông tin điện tử riêng dẫn đến là mạng xã hội được phép “comment” (bình luận) nhưng không được phép đưa các thông tin lên, trong khi đó trang thông tin điện tử thì đưa thông tin lên nhưng không được phép bình luận. Như vậy là chúng ta tự hạn chế tác động xã hội của chúng ta, trong khi các mạng xã hội nước ngoài thì không bị chế tài này".

Theo đại biểu đoàn Phú Yên, hiện nay các cơ quan báo chí đang đưa lên mạng những thông tin của mình nhưng rất lo lắng là vì “comment” của bạn đọc thì không quản lý được. Do đó, hầu hết các cơ quan báo chí phải đóng “comment” lại và nếu đóng, không có ai “comment”, không có ai bình luận vào đó thì bài có thể rất hay nhưng không nổi lên đầu các trang mạng điện tử... - điều này khiến sức ảnh hưởng, sự tác động bị hạn chế.

Đại biểu cũng đề nghị cơ quan quản lý báo chí quan tâm đến vấn đề này, hãy cạnh tranh những thế mạnh, đưa thông tin lên mạnh mẽ và sẵn sàng “comment” đa chiều để có sự cạnh tranh tích cực.

"Bởi đã đưa lên mạng xã hội thì cũng phải có những phương thức linh hoạt, chứ không thể mặc comple, cà vạt đi chạy Grab, rất vướng víu", đại biểu ví von. 

Trước đó, cũng liên quan đến lĩnh vực này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) đã cho rằng: Đối với định hướng phát triển các cơ sở báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình, bản Quy hoạch đã xác định rõ ràng, chính xác và khoa học mục tiêu tổ chức sắp xếp hợp lý, tinh gọn mạng lưới cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, thông tin đối ngoại, thông tin cơ sở và xuất bản in.

Tuy nhiên, để thực hiện tốt những định hướng đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị không nên chỉ là khuyến khích tổ chức lại, sáp nhập, hợp nhất các cơ quan báo chí các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, bộ, ngành Trung ương, cần bỏ từ khuyến khích mà phải yêu cầu làm như vậy. Bởi lẽ, nếu chỉ dừng lại khuyến khích thì tính hiệu lực và hiệu quả sẽ không cao.