Khuyến công Thanh Hóa: Định hình trong bối cảnh mới

Khuyến công hấp dẫn vốn đối ứng

Số liệu từ Sở Công Thương Thanh Hoá cho thấy, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã triển khai 85 đề án khuyến công với tổng kinh phí hơn 29 tỷ đồng. Trong đó, khuyến công quốc gia chiếm gần 60% tổng nguồn lực, trung bình 434 triệu đồng cho 8 đề án mỗi năm; còn lại là khuyến công địa phương với mức hỗ trợ bình quân 260 triệu đồng cho 9 đề án mỗi năm. Đáng nói là khoản hỗ trợ này trở thành “vốn mồi”, kích hoạt hàng trăm tỷ đồng vốn đối ứng của doanh nghiệp và hộ sản xuất.

Những cơ sở công nghiệp nông thôn vốn quen với sản xuất nhỏ lẻ, thủ công phần lớn đều đánh giá cao hiệu quả hỗ trợ ứng dụng máy móc, công nghệ mới. Điển hình nhất là đề án điểm “Hỗ trợ phát triển sản xuất và chế biến lâm sản giai đoạn 2023 - 2025”. Việc mạnh dạn trang bị thiết bị tiên tiến đã giúp nhiều doanh nghiệp giảm chi phí, cải thiện mẫu mã, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu, Ấn Độ, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc…

Khuyến công cũng trở thành điểm tựa cho việc khôi phục làng nghề truyền thống, từ đúc đồng Trà Đông đến chế tác đá Minh Tân, rồi mây tre đan Hoằng Thịnh. Những làng nghề từng có nguy cơ thu hẹp sản xuất vì thiếu đầu ra nay có thêm việc làm, thêm thu nhập, đồng thời giữ lại bản sắc văn hoá.

Đặc biệt, trong bối cảnh Thanh Hoá sáp nhập đơn vị hành chính, giảm cấp trung gian, khoảng cách quản lý giữa cơ quan tỉnh và địa bàn cơ sở rộng hơn, khuyến công càng chứng minh vai trò của một công cụ gắn kết về hỗ trợ kỹ thuật, xúc tiến thương mại, kết nối thị trường. Các hội chợ và hoạt động cung – cầu giúp sản phẩm công nghiệp nông thôn có chỗ đứng vững hơn, không còn loay hoay chỉ quanh quẩn trong huyện, trong tỉnh.

Theo đánh giá từ Sở Công Thương Thanh Hoá, sau 12 năm triển khai Nghị định số 45/2012/NĐ-CP của Chính phủ về khuyến công, hoạt động khuyến công đã mang lại nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn; hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn phát triển sản xuất, ứng dụng công nghệ tiên tiến, phát huy nội lực và khai thác hiệu quả tiềm năng địa phương. Các mục tiêu, nội dung của Nghị định số 45/2022/NĐ-CP về Khuyến công và Chương trình khuyến công quốc gia giai đoạn 2021-2025 được triển khai đồng bộ, bám sát thực tiễn, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước.

Triển khai hiệu quả công tác trong giai đoạn mới

Cũng theo đánh giá từ Sở Công Thương Thanh Hoá, trước sự thay đổi về tổ chức bộ máy hành chính, xu thế phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế số, nhiều quy định của Nghị định số 45 đã bộc lộ nhiều hạn chế, không còn phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Bộ Công Thương đã chỉ đạo rà soát, nghiên cứu sửa đổi nhằm hoàn thiện khung pháp lý, tăng tính khả thi, khuyến khích đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong hoạt động khuyến công. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 235/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 45.

Nghị định số 235 mở rộng đối tượng thụ hưởng, bổ sung nhiều nội dung hỗ trợ mới, đặc biệt là chuyển đổi số, sản xuất sạch hơn, tiêu dùng bền vững, đồng thời đưa doanh nghiệp đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp vào diện được hỗ trợ.

Để có thể bám sát Nghị định 235, đồng thời triển khai hiệu quả công tác khuyến công trong giai đoạn mới, Sở Công Thương Thanh Hoá cũng định hướng nhiều giải pháp trọng tâm.

Trong đó, thiết lập lại cơ chế phối hợp đặc thù. Trung tâm Xúc tiến Công Thương được xem là hạt nhân triển khai, nhưng trong điều kiện không còn cấp huyện, việc phối hợp với cấp xã phải có quy chế rõ ràng. Không thể để cơ sở sản xuất tự tìm đường làm thủ tục trong khi địa bàn rộng, nhu cầu hỗ trợ lớn. Ưu tiên vẫn phải dành cho vùng sâu, vùng xa, với trọng tâm là hỗ trợ máy móc, xúc tiến thương mại và sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, OCOP.

Bồi dưỡng lại lực lượng làm khuyến công. Việc tổ chức theo mô hình cụm xã hoặc vùng liên kết là phù hợp, nhưng phải đi kèm đào tạo kỹ năng lập đề án, thẩm định, tư vấn phát triển sản phẩm cho từng cán bộ.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, khi địa bàn rộng và mô hình quản lý thay đổi, số hóa hồ sơ, quản lý trực tuyến, bản đồ số sản phẩm, cơ sở và nguồn lực hỗ trợ là con đường duy nhất để tăng tính minh bạch và giảm thời gian xử lý.

Coi trọng hậu kiểm và nhân rộng mô hình, những đề án đã hỗ trợ phải được đánh giá nghiêm túc, có tiêu chí rõ ràng, tránh đầu tư dàn trải. Thúc đẩy liên kết vùng. Thanh Hoá mong muốn hợp tác với các tỉnh, đặc biệt lấy Đà Nẵng làm trung tâm kết nối trong xúc tiến thương mại và chuyển giao công nghệ. Đây là hướng đi phù hợp, khi sản phẩm công nghiệp nông thôn muốn vào chuỗi giá trị phải có thị trường, có đối tác và có câu chuyện thương hiệu.

Giai đoạn 2021-2025, Thanh Hóa đã triển khai được 85 đề án khuyến công với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 29 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này đã đóng vai trò "vốn mồi", kích hoạt hàng trăm tỷ đồng vốn đối ứng từ các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng doanh nghiệp nông thôn.