Đại biểu Trương Trọng Nghĩa: Cần trọng dụng những người đã chứng minh được trình độ, năng lực

Một nhiệm kỳ với những thành tựu đặc biệt

Sáng 30/10, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025: Phát triển kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế...

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Trương Trọng Nghĩa - đoàn TP. Hồ Chí Minh đồng ý với các báo cáo nhiệm kỳ của chính phủ và báo cáo thẩm tra của các Ủy ban, đặc biệt là Ủy ban Kinh tế Tài chính và ý kiến nhiều đại biểu là chúng ta đã vượt qua một nhiệm kỳ với những thành tựu đặc biệt.

Đại biểu nêu, ngoài đại dịch Covid-19, trong giai đoạn 2021-2025, Việt Nam đã chịu ảnh hưởng của khoảng 42 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó có khoảng 17 cơn đổ bộ vào đất liền, tiếp theo là những tác động thuế quan ngoài ý muốn và không thể kiểm soát, song thành tựu kinh tế - xã hội của nhiệm kỳ này, qua các báo cáo là một kỳ tích.

"Có thành tựu này là do sự lãnh đạo tập trung, quyết liệt, nhạy bén của lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ và đội ngũ cán bộ, công viên chức. Cử tri cũng đánh giá cao vai trò điều hành quyết liệt, sâu sát và hiệu quả của Thủ tướng" - vị đại biểu Quốc hội đoàn TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh. 

Đại biểu đề nghị đặc biệt tri ân người dân Việt Nam mọi ngành, mọi nghề, mọi giới, mọi tầng lớp, với truyền thống: "Người trong một nước phải thương nhau cùng”, đã cùng chống chịu, chung tay, góp sức để đất nước vượt qua giai đoạn khó khăn nhất  và tiếp tục phát triển, khẳng định chân lý “dân là gốc” và “sức dân như nước”.

Ông Trương Trọng Nghĩa cho hay, mục tiêu trong thời gian tới là Việt Nam phải trở thành nước phát triển vào năm 2045 (thậm chí sớm hơn nếu chúng ta biết cách vượt qua các giới hạn của chính mình). Tất nhiên, “phát triển” - hiểu cho đúng không chỉ là thu nhập bình quân đầu người 15.000 USD, 20.000 USD hay 25.000 USD/năm.

Phát triển bền vững còn là vấn đề văn hóa, xã hội, con người, đạo lý. Một xã hội phát triển bền vững là một xã hội coi trọng chân lý, lẽ phải, công bằng và nhân ái. 

Cần quyết định đột phá về thu nhập, đãi ngộ

Tuy nhiên, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng, để phát triển chúng ta phải vượt qua nhiều nguy cơ và thách thức. Một tài liệu nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (nay là Bộ Tài chính) cảnh báo, nguy cơ tụt hậu rơi vào bẫy thu nhập trung bình đang trở thành một thách thức mà nền kinh tế phải vượt qua.

Các báo cáo nhiệm kỳ của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng chứng minh nhận định này.

Muốn tránh nguy cơ bẫy thu nhập trung bình, nền kinh tế phải tăng trưởng cao trong trung và dài hạn, đồng thời, phải có khả năng tự chủ, chống chịu và cạnh tranh quốc tế cao. Trong khi đó, qua các báo cáo, chúng ta đang có những dấu hiệu tiệm cận bẫy thu nhập trung bình.

Đó là sự lệ thuộc kép với FDI trong thị trường xuất nhập khẩu, xuất khẩu và nhập khẩu đầu vào, năng suất lao động, tỷ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng thấp so với khu vực.

Tài chính ngân sách, tài chính ngân hàng, thị trường vốn, thị trường bất động sản còn nhiều rủi ro tiềm ẩn, thiếu nhân lực chất lượng cao, dân số đang già hóa, mức sinh giảm, môi trường đang tiếp tục xấu đi, khoảng cách giàu nghèo ngày càng sâu rộng và đặc biệt là thu nhập người lao động, kể cả cán bộ công viên chức còn thấp, một bộ phận không nhỏ còn dưới mức sống tối thiểu.

Đưa ra giải pháp để không rơi vào bẫy thu nhập trung bình, đại biểu lưu ý, nhất thiết phải chuyển đổi phương thức và mô hình tăng trưởng, cụ thể là kinh tế trí tuệ, kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn.

Theo các báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính, việc chuyển đổi phương thức và mô hình có tiến bộ nhưng vẫn chậm trễ và hạn chế. Trong số 27 mục tiêu, chỉ tiêu cơ cấu lại nền kinh tế 2021-2025 có 9 chỉ tiêu được dự báo khó hoàn thành và 4 chỉ tiêu không đạt.

Theo ông Nghĩa, đây là công việc mà toàn bộ hệ thống phải tập trung giải quyết ngay đầu nhiệm kỳ mới bằng những đột phá về thể chế.

Những nghị quyết chiến lược của Đảng gồm: Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68, người dân và doanh nghiệp đã chờ đợi Quốc hội và Chính phủ có ngay những quy định và quyết định cụ thể, minh bạch, nhất quán để toàn bộ nền kinh tế chuyển nhanh, chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng mới.

"Nếu không, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội gia nhập các quốc gia phát triển trong kỷ nguyên mới của nhân loại" - đại biểu bày tỏ. 

Bên cạnh đó, một thách thức khác rất lớn mà phải vượt qua đó là yếu tố con người, nguồn nhân lực - nhân tố quyết định thành bại của mọi đường lối chủ trương và pháp luật.

Riêng về đội ngũ cán bộ công viên chức, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận định, việc phân cấp, phân quyền chưa đi đôi với phân bổ đủ nguồn lực về nhân sự tài chính, công nghệ và cơ sở vật chất.

Bên cạnh đó, tác động về tâm lý tư tưởng của cán bộ công chức viên chức, nhất là những người đang giữ chức vụ lãnh đạo là vấn đề cần quan tâm.

Do đó, đại biểu đề nghị, có một quyết định đột phá về thu nhập và đãi ngộ của đội ngũ này theo nguyên tắc, lương của cán bộ công viên chức phải ngang với mức sống trung bình của xã hội để họ tập trung vào công vụ và không phải làm thêm để lo cho cuộc sống.

Cùng với thu nhập nâng lên cần thiết lập KPI hợp lý, áp dụng thưởng xứng đáng, chế tài nghiêm ngặt cho việc thực hiện KPI, đồng thời với những đãi ngộ hợp lý khác.

Để phát triển trong kỷ nguyên hiện tại, đào tạo và thu hút nhân tài là một nhu cầu bắt buộc và cấp bách.

Trong việc bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo các ngành, các cấp, đại biểu đề nghị áp dụng ngay những tiêu chuẩn, tiêu chí, cách thức khoa học và hợp lý để đánh giá và tuyển chọn bằng những thước đo khách quan công tâm vì lợi ích cao nhất của đất nước. Quy hoạch cán bộ lãnh đạo phải là một quá trình thử thách và kiểm chứng, có lên có xuống, có vào có ra. Đồng thời, cần trọng dụng và mạnh dạn bổ nhiệm ngay những người đã chứng minh được trình độ, năng lực thực chất có nhiệt tâm cống hiến, đạo đức công vụ cao. 

Những nghị quyết chiến lược của Đảng gồm: Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68, người dân và doanh nghiệp đã chờ đợi Quốc hội và Chính phủ có ngay những quy định và quyết định cụ thể, minh bạch, nhất quán để toàn bộ nền kinh tế chuyển nhanh, chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng mới.