EAEU - Việt Nam: Đòn bẩy cho hợp tác kinh tế

EAEU - Việt Nam: Một thập kỷ hợp tác

Sáng 29/5, Đại sứ quán Nga và Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Việt Nam tổ chức họp báo nhân dịp kỷ niệm 10 năm ngày ký Hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) và Việt Nam (29/5/2015 - 29/5/2025).

Quang cảnh họp báo. Ảnh: Thanh Tuấn

Phát biểu tại sự kiện, ông Gennady Stepanovich Bezdetko, Đại sứ Nga tại Việt Nam cho biết, trong thời gian qua Hiệp định đã gia tăng rõ rệt kim ngạch thương mại giữa các nước EAEU và Việt Nam. Theo số liệu của Ủy ban kinh tế Á - Âu, với Armenia là 61 lần, với Belarus là 34%, với Kazakhstan là 4,2 lần, với Kyrgyzstan là 14,5 lần, với Nga là 1,3 lần. Xu hướng tăng trưởng được thấy cả trong năm ngoái và trong năm nay.

Theo số liệu thống kê của Việt Nam, trong năm 2024 kim ngạch thương mại song phương với Nga đã gia tăng hơn 1/4 và đạt 4,6 tỷ USD (trong đó xuất khẩu của Nga là 2,3 tỷ USD (+19%), nhập khẩu là 2,3 tỷ USD (+34,5%).

Thông tin từ Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho hay, trong quý I/2025, khối lượng thương mại Nga - Việt đã vượt 1,1 tỷ USD (xuất khẩu của Nga đạt 556,9 triệu USD, nhập khẩu là 545,4 triệu USD).

Ông Gennady Stepanovich Bezdetko, Đại sứ Nga tại Việt Nam. Ảnh: Thanh Tuấn

“Những hướng đi then chốt trong phối hợp hành động giữa EAEU và Việt Nam hiện nay là quản lý vệ sinh an toàn và vệ sinh thực phẩm; đầu tư; giao thông vận tải và logistics, các vấn đề về bảo vệ môi trường, nghiên cứu soạn thảo các cơ chế tối ưu trong thanh toán tương hỗ. Hiện các bên đang tiến hành hoạt động về việc thành lập một hệ thống điện tử cho việc chứng nhận và xác minh nguồn gốc hàng hóa, đang chuẩn bị một Nghị định thư tương ứng về trao đổi điện tử dữ liệu giữa EAEU và Việt Nam”, Đại sứ Nga thông tin.

Theo Đại sứ Bezdetko, trên cơ sở các điều khoản của Hiệp định và sau đó là Nghị định thư Liên chính phủ đang thực hiện dự án xây dựng dây chuyền sản xuất các phương tiện vận tải có động cơ trên lãnh thổ Việt Nam. Liên doanh “Gaz-Thành Thắng” đang thực hiện việc lắp ráp các mẫu khác nhau xe ô tô minibus. Nhà máy này đã nhận được chứng chỉ của ASEAN và hiện nay có thể tiêu thụ sản phẩm với tư cách là của Việt Nam.

“Chúng tôi tin tưởng, Liên minh kinh tế Á - Âu có thể trở thành một hướng đi có triển vọng để tiến hành kinh doanh. Hiệp định Thương mại tự do giữa EAEU và Việt Nam đã trở thành nền tảng vững chắc cho việc làm sâu rộng thêm sự hợp tác đa dạng giữa chúng ta trong giai đoạn hiện nay”, Đại sứ Nga tại Việt Nam nhấn mạnh.

Động lực mới từ EAEU

Cũng tại họp báo, ông Kanat Tumysh, Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam thông tin, mối quan hệ hợp tác giữa các nước trong EAEU không ngừng được củng cố và phát triển theo chiều hướng tốt đẹp.

“Trong 10 năm qua, EAEU đã trở thành một chủ thể quan trọng trong quan hệ kinh tế quốc tế. Điều này được thể hiện qua việc mở rộng phạm vi hợp tác của EAEU, trong đó có việc ký kết các hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, Iran, Serbia và 2 hiệp định riêng biệt với Trung Quốc”, Đại sứ Kazakhstan nói.

Hiện nay, EAEU đang tích cực đàm phán để thiết lập chế độ thương mại ưu đãi với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Indonesia, Ai Cập và Mông Cổ. Các nước thành viên EAEU đang đẩy mạnh xây dựng thị trường chung thống nhất về hàng hóa, dịch vụ, vốn và lao động nhằm phục vụ 185,5 triệu dân trong khối.

Theo Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam, các nền kinh tế thành viên trong khối đang phát triển hết sức năng động. Năm 2024, tổng GDP của EAEU đạt mức tăng trưởng 4,4%, đạt hơn 2 nghìn tỷ USD. Đây là những điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh hợp tác công nghiệp toàn diện giữa các nước thành viên.

Đồng thời, tư tưởng Á - Âu, với tư cách là một chiến lược hành động hiện đại, kế thừa di sản lịch sử và phù hợp với thực tế đầy thách thức hiện nay, đang trở thành một trong những giải pháp tối ưu cho khu vực.

Tuy nhiên, đại sứ cho hay, EAEU cần chứng minh được giá trị thực tiễn. Mô hình hợp tác EAEU-Việt Nam là một trong những cơ chế quan trọng trong hợp tác song phương.

Ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương). Ảnh: Thanh Tuấn

“Chúng tôi cho rằng, nền tảng vững chắc cho sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên chính là việc thực hiện đầy đủ các điều khoản của Hiệp ước về EAEU. Việc hoàn tất gỡ bỏ các rào cản, hạn chế và ngoại lệ trong thị trường chung là một trong những nhiệm vụ trọng yếu của chính phủ các quốc gia thành viên. EAEU cần tiếp tục coi tự do thông thương và mở cửa thị trường giữa các thành viên là ưu tiên hàng đầu, đặc biệt khi kinh tế thế giới đang trải qua giai đoạn bất ổn”, Đại sứ Kazakhstan bày tỏ.

Trả lời câu hỏi của báo chí tại họp báo về những hỗ trợ của Việt Nam với doanh nghiệp khi tham gia EAEU, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) cho biết, Việt Nam sẽ hỗ trợ doanh nghiệp để nắm rõ cơ hội hợp tác thương mại, đầu tư tại EAEU, cũng như tạo điều kiện cho doanh nghiệp thông qua hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, tham gia hoạt động triển lãm của nhau.

Đồng thời, giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường thuận lợi hơn và hỗ trợ doanh nghiệp tìm giải pháp mới trong thanh toán, vận chuyển. Hy vọng doanh nghiệp được sự hỗ trợ của nhà nước phát triển tốt hơn nữa thị trường của nhau.

Theo ông Uladzimir Uladzimiravich Baravikou, Đại sứ Belarus tại Việt Nam, năm 2025, Belarus sẽ chủ trì các cơ quan EAEU lần thứ 3 và sẵn sàng làm mọi thứ có thể để tạo điều kiện thực hiện hiệu quả Hiệp định. Các ưu tiên của chúng tôi là hội nhập kinh tế, hợp tác đổi mới, mở rộng số hóa, các dự án thay thế nhập khẩu, bao gồm hợp tác công nghiệp cũng như hợp tác nhân đạo.