Sự cố CrowdStrike phơi bày điểm yếu của kinh tế toàn cầu

The Washington Post ngày 20-7 nhận định, giới chính trị gia và các nhà quản lý ở nhiều nước trên thế giới đã bày tỏ lo ngại rằng sự cố CrowdStrike khiến hàng loạt máy tính sử dụng hệ điều hành Microsoft Windows ngừng hoạt động cho thấy mối hiểm họa khi quá nhiều quyền lực tập trung vào một thực thể-ở đây là Tập đoàn công nghệ Mỹ Microsoft. Cũng qua sự cố này, sự mong manh của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin toàn cầu được phơi bày rõ nét.

Sự việc bắt đầu ngày 19-7, khi công ty an ninh mạng của Mỹ CrowdStrike ghi nhận hàng loạt báo cáo về hiện tượng “màn hình xanh chết chóc” (BSOD) trên các máy chủ Windows. BSOD là thuật ngữ thường được sử dụng để mô tả sự cố hệ thống trên hệ điều hành Windows của Microsoft. Khoảng 8,5 triệu máy tính trên khắp thế giới bị tê liệt. Hậu quả là hàng nghìn chuyến bay của các hãng hàng không ở nhiều nơi trên thế giới như: Mỹ, Anh, Australia, Ấn Độ, Singapore, Thái Lan... không thể cất cánh do hành khách không thể làm thủ tục tại sân bay, nhiều dịch vụ công buộc phải tạm ngừng hoạt động, một số đài phát thanh-truyền hình ngừng phát sóng, nhiều ca phẫu thuật và dịch vụ chăm sóc y tế bị hoãn do dữ liệu trên máy tính không thể truy cập, hàng loạt sàn giao dịch chứng khoán và hệ thống tín dụng cũng phải ngừng hoạt động.

Điều tra của Microsoft sau đó cho thấy, sự cố xảy ra không phải do bị tấn công mạng, mà nguyên nhân xuất phát từ lỗi bản cập nhật phần mềm Falcon của CrowdStrike vốn có chức năng theo dõi những hoạt động đang diễn ra trên máy tính, giúp tìm kiếm những hoạt động bất thường, độc hại cho máy tính và khóa các mối đe dọa này.

Con số 8,5 triệu thiết bị bị ảnh hưởng chỉ tương đương chưa tới 1% số máy tính trên toàn cầu đang sử dụng hệ điều hành Windows. Cũng chưa có tính toán nào về mức độ thiệt hại do sự cố lần này gây ra. Tuy nhiên, vụ việc làm dấy lên mối lo ngại rằng Microsoft đang nắm quyền kiểm soát đối với nền tảng công nghệ thông tin toàn cầu, khiến các chính phủ, cơ quan, doanh nghiệp phải gánh chịu rủi ro bất ngờ, đồng thời đặt ra câu hỏi liệu có thể kiềm chế quyền lực của một trong những “gã khổng lồ điều hành chính trị tinh vi nhất thế giới”?

Biện minh cho sự cố vừa qua, Người phát ngôn của Microsoft Kate Frischmann khẳng định: "Tác động của sự cố lần này được xác định thuộc phạm vi trách nhiệm của CrowdStrike, chứ không phải phạm vi của Microsoft". Còn Giám đốc điều hành CrowdStrike George Kurtz nhấn mạnh, công ty đang "làm việc với tất cả đối tác bị ảnh hưởng để bảo đảm hệ thống vận hành trở lại một cách an toàn và họ có thể cung cấp các dịch vụ cho khách hàng của mình".

George Rakis, Giám đốc điều hành của NextGen Competition cho biết, sự cố CrowdStrike "là kết quả của tình trạng độc quyền phần mềm đã trở thành điểm yếu duy nhất của các nền kinh tế khắp toàn cầu". Spence Purnell, Giám đốc chính sách công nghệ của tổ chức tư vấn tự do Reason Foundation đánh giá, trong khi các quan chức chính quyền Mỹ thường phàn nàn về những công ty độc quyền công nghệ, thì trớ trêu thay “chính họ lại giúp Microsoft củng cố vị thế trong các hợp đồng của chính phủ thông qua điều khoản ràng buộc với nhà cung cấp".

Theo Chủ tịch Ủy ban An ninh nội địa Mỹ Mark Green, vụ việc trên cho thấy thế giới hiện nay phụ thuộc vào công nghệ thông tin trong mọi khía cạnh của cuộc sống và chỉ một sự cố nhỏ cũng có thể gây ra hiệu ứng domino tác động lên các nền kinh tế khắp toàn cầu.

Hồi cuối thập niên 1990, người ta từng lo ngại sự cố Y2K có thể khiến cả thế giới hỗn loạn, rất may nó đã không xảy ra. Tuy nhiên, may mắn có thể không lặp lại khi mà chưa rõ trong tương lai sẽ có thêm sự cố công nghệ nào có thể tác động tiêu cực đến các nền kinh tế toàn cầu, như sự cố vừa mới xảy ra.