Hải quan triệt phá hàng loạt vụ buôn lậu thuốc lá điếu

Thủ đoạn tinh vi

Thông tin với báo chí sáng 30/6, Cục Hải quan cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, đặc biệt là đợt cao điểm chống buôn lậu, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, Đội Kiểm soát chống buôn lậu số 3 (Đội 3) - Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện, bắt giữ và phối hợp xử lý nhiều vụ việc về buôn lậu và vi phạm hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ đối với mặt hàng thuốc lá.

Điển hình một số vụ việc như: Khởi tố vụ án buôn lậu (xuất lậu 84.000 bao thuốc lá Marlboro đi Canada) tại cảng Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh. Cụ thể, trong 2 ngày 5-6/6/2025, Đội 3 - Chi cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì và phối hợp với các lực lượng Đội Kiểm soát chống buôn lậu ma tuý số 3 (Đội 7) - Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, Đội Kiểm soát hải quan, Phòng Quản lý rủi ro - Chi cục Hải quan khu vực II; Biên phòng TP. Hồ Chí Minh kiểm tra thực tế lô hàng của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu V.H.P ở TP. Hồ Chí Minh

Lô hàng xuất khẩu đóng trong 1 container số DRYU9973609 thuộc tờ khai hải quan đăng ký ngày 31/5/2025 của Công ty V.H.P khai báo tại Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1. Theo khai báo lô hàng gồm 2 bồn rỗng dùng chứa nguyên liệu bằng thép có độ dày 8mm, kích thước: 4.1m *1.8 m, dung tích chứa hơn 300L, không hiệu, mới 100%; Trọng lượng: 18.000 kg.

Tuy nhiên, quá trình kiểm tra thực tế hàng hóa, các đơn vị kiểm tra phát hiện bên trong 2 bồn thép có chứa nhiều thùng carton là thuốc lá điếu. Số lượng gồm 84.000 bao thuốc lá Marlboro không có nguồn gốc hợp pháp.

Thuốc lá điếu là mặt hàng xuất khẩu có điều kiện, tại thời điểm kiểm tra, đại diện Công ty TNHH XNK V.H.P không xuất trình được hồ sơ, chứng từ chứng minh nguồn gốc và tính hợp pháp của việc xuất khẩu số 84.000 bao thuốc lá điếu hiệu Marlboro. Trị giá lô hàng được xác định là 3.054.567.600 đồng (ba tỷ, năm mươi bốn triệu, năm trăm sáu mươi bảy ngàn, sáu trăm đồng).

Sau quá trình điều tra, xác minh, ngày 25/6/2025, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã ra quyết định số 02/QĐ-KTHS khởi tố vụ án hình sự về tội Buôn lậu quy định tại Điều 188 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), xảy ra tại cảng Cát Lái - Thành phố Hồ Chí Minh.

Căn cứ vào quyết định của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao về việc chuyển vụ án hình sự, Đội 3 - Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an thành phố Hồ Chí Minh để tiếp tục điều tra theo quy định pháp luật.

Diễn biến còn phức tạp

Một vụ việc khác là bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép - Bà Rịa Vũng Tàu. Cụ thể, ngày 17/6/2025, Đội 3 chủ trì, phối hợp với Hải quan Cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03 - Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa chứa trong container số SEGU6572450.

Lô hàng do Công ty T.T.H mở tờ khai vận chuyển độc lập ngày 08/4/2025 tại HQCK quốc tế Bình Hiệp (Long An) - Chi cục Hải quan khu vực XVII để vận chuyển quá cảnh từ Cambodia qua lãnh thổ Việt Nam đi UAE. Tên hàng theo khai báo: Thuốc lá điếu, nhãn hiệu CHESTERFIELD, hàng mới 100%, tổng trọng lượng: 21.120 kg.

Kết quả kiểm tra: Thuốc lá điếu nhãn hiệu CHESTERFIELD, hàng mới 100%, tổng số có 1.050 thùng, 52.500 cây, có 2 loại gồm: Loại CHESTERFIELD PURPLE có 550 thùng, mỗi thùng 50 cây (bằng 27.500 cây), mỗi cây có 10 bao (275.000 bao), mỗi bao 20 điếu; loại CHESTERFIELD SILVER có 500 thùng, mỗi thùng 50 cây (bằng 25.000 cây), mỗi cây có 10 bao (250.000 bao), mỗi bao 20 điếu.

Tại thời điểm kiểm tra đại diện Công ty T.T.H không xuất trình được các chứng từ liên quan đến nguồn gốc, quyền sở công nghiệp của hàng hóa. Căn cứ vào mẫu hàng, ngày 25/6/2025 Công ty Luật TNHH T&G (đại diện của chủ sở hữu quyền) có Công văn xác nhận: Mẫu sản phẩm CHESTERFIELD PURPLE và CHESTERFIELD SILVER đều là hàng giả mạo nhãn hiệu theo quy định tại khoản 2 Điều 213 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019 và 2022).

Như vậy, toàn bộ lô hàng thuốc lá đóng trong cont SEGU6572450 được xác định là hàng hóa (thuốc lá) giả mạo nhãn hiệu đang được bảo hộ mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu.

Về giá trị hàng hóa: Do mặt hàng thuốc lá CHESTERFIELD chưa được chủ sở hữu quyền phân phối chính thức ở Việt Nam nên đại diện chủ sở hữu quyền ước tính trị giá hàng theo thị trường của nước nhập khẩu là Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), theo đó giá niêm yết là 130 Dirham/cây thuốc (khoảng 926.376 Việt Nam đồng/cây thuốc). Như vậy trị giá hàng hóa khoảng hơn 48,6 tỷ đồng (926.376 x 52.500).

Hiện tại, Đội 3 đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng để xác minh, điều tra và xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan đã bắt giữ, chuyển cơ quan điều tra Công an Bà Rịa - Vũng Tàu để khởi tố vụ án buôn bán hàng giả (525.000 bao thuốc lá giả nhãn hiệu “Manchester - United Kingdom”) qua kiểm soát hoạt động xuất khẩu hàng hoá đi Israel tại cảng Cái Mép - Bà Rịa Vũng Tàu; khởi tố vụ án buôn lậu (xuất lậu 253.140 bao thuốc lá đi Úc và Malaysia) tại cảng Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh.

Qua công tác đấu tranh, phát hiện, bắt giữ và xác minh, điều tra các vụ việc nêu trên, cơ quan Hải quan cảnh báo, Việt Nam hiện là điểm trung chuyển, một mắt xích để buôn lậu, xuất khẩu thuốc lá ra nước ngoài. Đây là địa bàn được các đối tượng lợi dụng, sử dụng để thực hiện các hành vi vi phạm với mặt hàng thuốc lá như buôn lậu, hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ, đặc biệt là địa bàn các cảng biển ở phía Nam như cảng Cát Lái, Cái Mép.

Bên cạnh đó, hoạt động buôn lậu, vi phạm mặt hàng thuốc lá đa dạng về hàng hóa (có nhiều loại thuốc như Marlboro, Manchester, CHESTERFIELD, DOUBLE HAPPYNESS, ESSE); đa dạng về loại hình gồm có xuất khẩu, quá cảnh, sản xuất thuốc lá trong nội địa và vận chuyển độc lập từ Bắc vào Nam để xuất khẩu ra nước ngoài (Bắc Ninh - Hải Phòng - Cái Mép - Israel).

Điểm đến của các lô hàng thuốc lá gồm nhiều nước khác nhau trên thế giới như: Úc (Châu Đại Dương), Canada (Châu Mỹ), UAE, Malaysia, Israel (Châu Á). Như vậy, có thể nói nhu cầu về mặt hàng này (thuốc lá) vẫn còn cao, xuất hiện hầu như khắp toàn cầu và thời gian tới có thể vẫn còn xảy ra hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ với diễn biến phức tạp.

Theo Cục Hải quan, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi như: Cất giấu thuốc lá phía trong bồn cầu thép và hàn kín lại; để một phần, phía trong cùng của cont hàng gia dụng, ghế, giường xếp, bồn cầu, gạch lát nền, tủ quần áo…; khai báo trên tờ khai vận chuyển độc lập, trên manifest (bản lược khai hàng hóa) của tàu xuất cảnh tên khác (Tissue Paper - giấy ăn) nhằm tránh sự phát hiện của nước nhập khẩu; hoặc đưa vào hàng hóa quá cảnh nhằm tránh sự kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ của các lực lượng chức năng nói chung, cơ quan Hải quan nói riêng.