Mở rộng thị trường sản phẩm vùng cao bằng mô hình bán lẻ đa kênh

Đổi mới cách đưa sản phẩm vùng cao ra thị trường

Từ chợ phiên miền núi rực rỡ sắc màu cho tới gian hàng điện tử chỉ cách một cú nhấp chuột, mô hình bán lẻ đa kênh đang trở thành “chìa khóa vàng” giúp sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vượt qua giới hạn địa lý. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào kênh tiêu thụ truyền thống, nhiều hợp tác xã, hộ sản xuất đã nhanh chóng bắt nhịp với xu thế tiêu dùng mới: vừa duy trì điểm bán trực tiếp để giữ kết nối cộng đồng, vừa mở rộng hiện diện trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội và ứng dụng mua sắm trực tuyến.

Sự kết hợp này mang lại hiệu quả kép: một mặt giữ được trải nghiệm trực tiếp khi khách có thể tận mắt quan sát, tận tay lựa chọn và thưởng thức hương vị đặc trưng của sản phẩm; mặt khác, mở ra không gian tiêu thụ rộng lớn, đưa nông sản, hàng thủ công vùng cao vào giỏ hàng của khách thành thị và thậm chí khách quốc tế. Các sản phẩm như chè Shan tuyết, cà phê hữu cơ, mật ong rừng, thổ cẩm… được đóng gói chuẩn, gắn tem truy xuất, kèm theo câu chuyện văn hóa để chinh phục người tiêu dùng ở bất cứ đâu.

Chia sẻ tại Hội thảo “Ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển nông nghiệp hàng hóa theo hướng hữu cơ gắn với phát triển du lịch bền vững của Khu du lịch quốc gia Sa Pa” vừa diễn ra mới đây, ông Vũ Đại Dương, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch tỉnh Lào Cai nhấn mạnh, địa phương cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp thông qua việc áp dụng nhật ký điện tử, phần mềm quản lý sản lượng và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Theo ông, các sản phẩm đặc trưng như rau hữu cơ, dược liệu, cá hồi, su su… không chỉ cần được chuẩn hóa về bao bì, logo và tem truy xuất mà còn nên xuất hiện tại các khách sạn, nhà hàng, điểm check-in nổi tiếng. Việc lồng ghép yếu tố văn hóa bản địa vào câu chuyện thương hiệu sẽ tạo sức hút mạnh mẽ, khuyến khích du khách mua sắm và lan tỏa hình ảnh sản phẩm trên mạng xã hội. Đây là hướng đi phù hợp với đặc thù của Sa Pa và nhiều vùng du lịch khác, nơi du khách vừa muốn trải nghiệm ẩm thực - văn hóa, vừa mong mang về những sản vật làm quà tặng.

Mở rộng thị trường qua mô hình bán lẻ đa kênh

Thực tiễn cho thấy, khi áp dụng bán lẻ đa kênh, sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi không chỉ tiêu thụ nhanh hơn mà còn bán được giá cao hơn nhờ tiếp cận đúng phân khúc khách hàng. Các hình thức như livestream bán hàng, hội chợ trực tuyến, gói quà tặng đặc sản… giúp nhiều hợp tác xã nâng doanh thu gấp đôi, gấp ba so với trước.

Không dừng lại ở việc “đem hàng ra phố”, kênh online còn giúp người sản xuất chủ động phân tích nhu cầu, điều chỉnh mẫu mã, đóng gói phù hợp từng thị trường. Nhiều đơn vị đã biết tận dụng quảng cáo số, tối ưu công cụ tìm kiếm (SEO) và kết hợp dịch vụ giao hàng tận nơi, nhờ đó đặc sản vùng cao không chỉ có mặt ở siêu thị mà còn xuất hiện trong đơn hàng quốc tế.

Mô hình này giúp sản phẩm địa phương duy trì sức tiêu thụ lâu hơn trên thị trường. Nếu trước đây, hàng hóa mùa vụ chỉ bán được trong một thời gian ngắn, thì nay với công nghệ chế biến và bảo quản hiện đại kết hợp bán hàng trực tuyến, vòng đời sản phẩm được kéo dài, giảm thiểu rủi ro “được mùa mất giá”.

Theo các chuyên gia, để mô hình bán lẻ đa kênh thực sự trở thành công cụ mở rộng thị trường cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, cần sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân.

Ngành Công Thương và các địa phương cần tiếp tục hỗ trợ hạ tầng số, tổ chức tập huấn kỹ năng kinh doanh trực tuyến, hướng dẫn đăng ký gian hàng trên các sàn thương mại điện tử uy tín. Đồng thời, cần thúc đẩy kết nối giữa hợp tác xã với các doanh nghiệp logistics để xây dựng gói vận chuyển phù hợp địa hình vùng sâu vùng xa, đảm bảo chất lượng sản phẩm khi đến tay khách hàng.

Về phía người sản xuất, cần tuân thủ nghiêm quy trình sản xuất an toàn, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc. Song song đó là đầu tư cho hình ảnh và câu chuyện sản phẩm, yếu tố ngày càng quan trọng trong việc chinh phục người tiêu dùng. Khi đặc sản vùng cao được “bắt tay” với công nghệ và hệ thống phân phối hiện đại, thị trường sẽ không còn biên giới.

Mô hình bán lẻ đa kênh mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trước hết, nó giúp tiếp cận đa dạng khách hàng, vừa giữ chân người mua truyền thống tại địa phương, vừa mở rộng thị trường tới người tiêu dùng ở xa thông qua kênh trực tuyến. Cùng với đó, việc đầu tư vào bao bì, truy xuất nguồn gốc và kể câu chuyện văn hóa giúp gia tăng giá trị sản phẩm, tạo sức cạnh tranh cao hơn.

Nhờ ứng dụng công nghệ chế biến và bảo quản hiện đại, kết hợp với bán hàng online, vòng đời hàng hóa được kéo dài, cho phép tiêu thụ quanh năm thay vì chỉ theo mùa vụ. Quan trọng hơn, mô hình này góp phần tạo sinh kế bền vững, đảm bảo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho bà con, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế ở những khu vực còn nhiều khó khăn.