Phiên chợ nông dân Khánh Hòa: Mở rộng đầu ra cho sản phẩm đồng bào dân tộc thiểu số

Phiên chợ giản dị nhưng lan tỏa giá trị kết nối

Ngày 23/8 vừa qua, Ban Quản lý Dự án “Tăng cường khả năng chống chịu của nông nghiệp quy mô nhỏ đối với an ninh nguồn nước do biến đổi khí hậu khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ” (SACCR) phối hợp cùng chính quyền địa phương đã tổ chức các phiên chợ thương mại nông dân tại ba xã đông đồng bào dân tộc thiểu số gồm Khánh Sơn, Đông Khánh Sơn và Tây Khánh Sơn (Khánh Hòa).

Khác với sự náo nhiệt của hội chợ thương mại thông thường, những phiên chợ này diễn ra trong không khí gần gũi, nhẹ nhàng, thấm đẫm nét văn hóa bản địa. Người dân Raglai, Kinh, Ê Đê… mang đến đủ loại nông sản: từ rượu cần, măng rừng, rau rừng, hoa đu đủ đến sầu riêng, mít nghệ, chuối, khoai, mì. Bên cạnh đó, một số sản phẩm chế biến sâu cũng được giới thiệu, cho thấy sự thay đổi trong tư duy sản xuất của nông dân.

Tại phiên chợ Đông Khánh Sơn, bà Tro Thị Hợp (thôn Chi Chay) hồ hởi bày bán rượu cần Ama Cơu - sản phẩm gắn với đời sống tinh thần của đồng bào Raglai. “Tôi vui vì có dịp giới thiệu rượu cần truyền thống đến nhiều người. Khách đến nếm thử, ai cũng thích thú”, bà Hợp chia sẻ. Cũng tại đây, trưởng thôn Dốc Trầu, bà Cao Thị An, cho biết phiên chợ đã thu hút cả du khách săn mây, tạo cơ hội để nông dân vừa bán hàng vừa quảng bá sản phẩm và văn hóa địa phương.

Không chỉ dừng lại ở việc mua bán, phiên chợ còn trở thành nơi giao lưu văn hóa. Người dân và du khách có thể thưởng thức món ăn, trải nghiệm sản phẩm ngay tại chỗ. Ở xã Khánh Sơn, nhiều du khách thích thú chọn rau dền, hoa đu đủ, chế biến thành món ăn dân dã. Một vị khách chia sẻ: “Tôi đến chợ để mua hoa đu đủ và rau dền. Khi trộn hai loại này luộc sơ, vị vừa lạ vừa ngon, lại mang hương vị núi rừng”.

Tại Tây Khánh Sơn, các gian hàng được sắp xếp gọn gàng, chuyên nghiệp hơn. Chị Cao Thị Minh Thấp (thôn Tà Giang 1) bày tỏ: “Nhờ phiên chợ, chúng tôi có cơ hội gặp gỡ khách hàng, giới thiệu sản phẩm. Đây còn là dịp để lan tỏa văn hóa và con người vùng cao Khánh Sơn”.

Những câu chuyện nhỏ ấy đã góp phần khẳng định: dù mộc mạc và quy mô khiêm tốn, phiên chợ thương mại nông dân thực sự là không gian thương mại đặc biệt, nơi sản phẩm gắn liền với đời sống đồng bào dân tộc thiểu số được tôn vinh.

Từ gian hàng nông dân đến chuỗi giá trị nông sản bền vững

Điểm nổi bật của phiên chợ thương mại nông dân SACCR không chỉ nằm ở bầu không khí đầm ấm mà còn ở mục tiêu kết nối cung - cầu, hướng tới phát triển chuỗi giá trị nông sản.

Ông Huỳnh Quốc Thuyền - Giám đốc Ban Quản lý Dự án SACCR Khánh Hòa cho biết: “Các phiên chợ là dịp quảng bá, kết nối tiêu thụ, tìm kiếm đối tác để sản phẩm nông nghiệp của bà con có chỗ đứng ổn định hơn trên thị trường. Chúng tôi muốn biến những buổi chợ nhỏ thành bệ phóng cho liên kết sản xuất - tiêu dùng”.

Để làm được điều đó, ban tổ chức đã chuẩn bị chu đáo: bố trí gian hàng cho nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp; hỗ trợ phiếu đổi vật tư nông nghiệp; cung cấp tư vấn về kỹ thuật, bao bì, nhãn mác; khuyến khích nông dân mạnh dạn tiếp cận thị trường. Không ít hợp tác xã đã tranh thủ dịp này để ký kết hợp đồng tiêu thụ, mở rộng mạng lưới phân phối.

Sự đa dạng sản phẩm chính là minh chứng rõ nét cho sự thay đổi tư duy của bà con. Nếu trước đây, nông sản chủ yếu bán tươi tại chợ huyện, thì nay đã xuất hiện những sản phẩm chế biến, đóng gói. Đó là rượu cần được thiết kế chai nhãn bắt mắt, là măng khô được đóng gói hút chân không, hay chuối sấy giòn phục vụ khách du lịch.

Phiên chợ cũng giúp nông dân học cách lắng nghe phản hồi từ người tiêu dùng. Những góp ý về chất lượng, mẫu mã, cách trưng bày… trở thành bài học quý giá để bà con cải thiện sản phẩm. Từ đó, tạo tiền đề để nông sản miền núi không chỉ dừng lại ở tiêu thụ địa phương mà còn có thể vươn ra thị trường rộng hơn.

Về lâu dài, nếu được tổ chức định kỳ, các phiên chợ sẽ trở thành kênh kết nối bền vững, giúp hình thành mạng lưới phân phối nông sản vùng cao. Đây cũng là giải pháp góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số.

Phiên chợ thương mại nông dân tại Khánh Sơn, Đông Khánh Sơn, Tây Khánh Sơn đã chứng minh rằng: không cần quy mô hoành tráng, chỉ cần một không gian thân tình, nơi người nông dân trực tiếp giới thiệu sản phẩm, cũng đủ tạo nên sức hút và hiệu quả lớn.

Từ rượu cần Ama Cơu, hoa đu đủ, rau rừng, đến sầu riêng, mít nghệ, măng khô, chuối sấy… tất cả đều phản ánh sự đa dạng và tiềm năng của nông sản vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Thông qua phiên chợ, sản phẩm được kết nối với người tiêu dùng, văn hóa bản địa được lan tỏa. Quan trọng hơn cả, bà con dân tộc thiểu số có thêm cơ hội nâng cao thu nhập, từng bước thoát nghèo bền vững.

Phiên chợ nông dân SACCR Khánh Hòa không chỉ là nơi mua bán, mà còn là cầu nối, là “cánh cửa mở” đưa sản phẩm vùng cao đến gần hơn với thị trường.