Sửa đổi Luật Tiếp cận thông tin để bảo đảm tốt hơn quyền của người dân

Tại hội nghị, theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Hạnh (Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp), Luật Tiếp cận thông tin có vai trò đặc biệt quan trọng trong bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân, góp phần thúc đẩy công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong hoạt động của cơ quan nhà nước.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp) phát biểu tại hội nghị.

Sau gần 10 năm thực thi, Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 đã tạo nền tảng cho việc công khai, cung cấp thông tin của cơ quan nhà nước đi vào nền nếp. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy nhiều quy định cần được cập nhật và hoàn thiện, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số, liên thông dữ liệu, sắp xếp tổ chức bộ máy và sự ra đời của các luật mới, như: Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Lưu trữ...

Theo Nghị quyết số 105/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự án Luật Tiếp cận thông tin (sửa đổi) dự kiến được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI (tháng 4-2026). Đây là lần đầu tiên Vụ Pháp luật hình sự - hành chính được giao chủ trì tổ chức hội nghị tham vấn chính sách theo quy định mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hạnh cho biết, những nội dung chính sách lớn của Luật (sửa đổi), tập trung vào các vấn đề: Mở rộng chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin; mở rộng phạm vi thông tin phải công khai; phân định rõ thông tin được tiếp cận, không được tiếp cận và được tiếp cận có điều kiện; đa dạng hóa hình thức cung cấp thông tin, gắn với chuyển đổi số; chính sách về chi phí tiếp cận thông tin.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hạnh nêu rõ, việc sửa đổi luật lần này nhằm bảo đảm tốt hơn quyền tiếp cận thông tin của người dân theo tinh thần Hiến pháp 2013, đồng thời hài hòa với yêu cầu bảo vệ bí mật nhà nước, lợi ích quốc gia, dân tộc và phù hợp với điều kiện phát triển hiện nay. Bộ Tư pháp sẽ tổng hợp, hoàn thiện hồ sơ để gửi lấy ý kiến chính thức của các bộ, ngành, địa phương, bảo đảm tiến độ và chất lượng xây dựng luật.

Trong phần thảo luận, các đại biểu đã đóng góp ý kiến, chia sẻ nhiều vướng mắc từ thực tiễn thi hành luật hiện hành. Nhiều ý kiến nhấn mạnh việc làm rõ trách nhiệm cung cấp thông tin của chính quyền cấp cơ sở, xác định phạm vi thông tin công dân có quyền tiếp cận, cũng như ứng dụng công nghệ số trong cung cấp thông tin qua cổng dữ liệu và dịch vụ công quốc gia.

Quang cảnh hội nghị.

Đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội nêu thực tiễn đặc thù trong công khai thông tin quy hoạch, kiến nghị Bộ Tư pháp sớm có hướng dẫn cụ thể các trường hợp “thông tin vượt quá khả năng đáp ứng hoặc ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan”.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Thoa, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, làm rõ thêm mục tiêu ban đầu khi xây dựng luật năm 2016, đồng thời đồng thuận về sự cần thiết sửa đổi Luật trong bối cảnh mới. Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Thoa lưu ý cần đánh giá kỹ chính sách phí tiếp cận thông tin, bảo đảm công bằng và khả thi.

Tiến sĩ Hoàng Thị Ngân, nguyên Vụ trưởng Vụ Tổ chức nhà nước và Công vụ (Văn phòng Chính phủ) đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát sự thống nhất với các luật mới ban hành, xác định rõ phạm vi chủ thể có nghĩa vụ cung cấp thông tin, đồng thời thiết kế chính sách phí phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

Một số ý kiến khác đề xuất tăng cường đánh giá tác động chính sách, rà soát đồng bộ với luật chuyên ngành về thông tin và chuẩn hóa nội dung quy phạm hóa để bảo đảm tính khả thi, thống nhất trong toàn hệ thống pháp luật.

Tin, ảnh: CHIẾN THẮNG