Bắc Ninh quyết tâm phát triển công nghiệp xanh, viết nên “kỳ tích sông Cầu”

Không thỏa hiệp với ô nhiễm, kiên quyết bảo vệ môi trường làng nghề

Trong bức tranh phát triển công nghiệp hóa nhanh của cả nước, Bắc Ninh nổi lên như một địa phương mạnh mẽ và kiên định trong việc theo đuổi mục tiêu “tăng trưởng xanh”. Một trong những bước đi quyết liệt nhất của tỉnh là xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài tại các làng nghề, nơi từng là biểu tượng thịnh vượng nhưng cũng là “điểm nóng” gây tranh cãi về môi trường.

Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn đã từng khẳng định, Bắc Ninh không chấp nhận bất kỳ cơ sở sản xuất tái chế nào gây ô nhiễm môi trường. Tất cả nhà đầu tư phải cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn cao về môi trường, công nghệ và quy hoạch, nếu không sẽ bị từ chối, dù quy mô lớn đến đâu.

“Chính vì vậy, tỉnh từng chủ động từ chối một dự án sản xuất lốp ô tô hàng đầu thế giới do tiềm ẩn rủi ro môi trường, một quyết định thể hiện rõ bản lĩnh không đánh đổi môi sinh lấy tăng trưởng ngắn hạn”- Chủ tịch tỉnh Vương Quốc Tuấn thông tin.

Điểm nhấn trong năm 2024 là việc xử lý triệt để ba làng nghề gây ô nhiễm nghiêm trọng nhất cả nước, trong đó có làng nghề Mẫn Xá (xã Văn Môn) từng được gọi là “làng ung thư”.

Theo đó, hơn 200 cơ sở nấu nhôm trong khu dân cư và cụm công nghiệp đã buộc phải dừng hoạt động; hàng trăm hộ sản xuất tại Phong Khê, nơi nổi tiếng với nghề làm giấy cũng đã chấm dứt xả thải không kiểm soát. Tổng số tiền xử phạt lên đến gần 70 tỷ đồng.

Tuy nhiên, thay vì chỉ áp dụng biện pháp hành chính, Bắc Ninh còn ban hành Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐND để hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng, với mức hỗ trợ từ 200 -300 triệu đồng cho mỗi cơ sở dừng hoạt động, di dời hoặc chuyển đổi nghề nghiệp. Việc hỗ trợ tài chính đi kèm lộ trình cụ thể giúp ổn định xã hội, đồng thời tạo động lực thực chất cho chuyển đổi mô hình sản xuất.

Quan điểm xuyên suốt của lãnh đạo tỉnh là: Không đánh đổi môi trường, không nhượng bộ trước hành vi cố tình gây ô nhiễm và không để một bộ phận nhỏ gây ảnh hưởng đến sự phát triển chung. Đây là điều kiện tiên quyết để huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, từ Tỉnh ủy đến các cấp chính quyền, ngành chức năng và người dân.

Hướng đến công nghiệp xanh, tạo dựng "kỳ tích sông Cầu"

Không chỉ mạnh tay xử lý ô nhiễm làng nghề, Bắc Ninh đang từng bước định hình tương lai phát triển dựa trên nền tảng công nghiệp xanh, công nghệ cao và tuần hoàn. Tỉnh đặt mục tiêu hình thành các khu công nghiệp sinh thái, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ số, sử dụng năng lượng sạch và vật liệu mới. Các dự án FDI vào Bắc Ninh phải đáp ứng tiêu chí “hai ít - ba cao, năm sẵn sàng, một không”, trong đó “một không” là không gây ô nhiễm môi trường.

Nhờ cách tiếp cận có chọn lọc, Bắc Ninh đang thu hút các dự án sản xuất linh kiện điện tử, vật liệu bán dẫn, công nghiệp dược, những ngành công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn nhưng thân thiện môi trường. Không gian phát triển được quy hoạch theo hướng xanh, thông minh, với hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, ưu tiên kết nối liên tỉnh, liên vùng và quốc tế.

Đặc biệt, tỉnh đã đầu tư 4/2025 nhà máy đốt rác phát điện hiện đại, trở thành địa phương đầu tiên trong cả nước xử lý 100% rác sinh hoạt thông qua công nghệ tiên tiến, chấm dứt tình trạng đốt rác tự phát ở nông thôn. Cùng với đó, Bắc Ninh đặt 18 trạm quan trắc môi trường, liên tục đo đạc chất lượng không khí, nước thải, và công khai dữ liệu trên các phương tiện truyền thông để người dân cùng giám sát.

Không gian xây dựng cũng được quản lý nghiêm ngặt. Mọi công trình đều phải có biện pháp hạn chế tiếng ồn, bụi mịn và tác động tới khu dân cư. Từ các khu công nghiệp đến khu dân cư, các tiêu chuẩn kỹ thuật về môi trường, đất đai, trật tự xây dựng, phòng cháy chữa cháy và an toàn điện đều được áp dụng nghiêm túc, có kiểm tra, đánh giá định kỳ.

Tầm nhìn của Bắc Ninh không dừng lại ở việc “sạch hóa” công nghiệp, mà còn là viết tiếp một kỳ tích phát triển mới bên dòng sông Cầu, nơi tỉnh đang quy hoạch hàng loạt công trình, cầu kết nối đẹp nhất giữa hai bờ, mở ra động lực liên kết vùng, hướng đến trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Trong xu thế hội nhập và chuyển đổi xanh, Bắc Ninh đang cho thấy cách làm bài bản, dứt khoát nhưng nhân văn. Từ quyết tâm xử lý làng nghề ô nhiễm kéo dài, đến việc xây dựng hệ thống khu công nghiệp xanh, Bắc Ninh đang từng bước viết nên “kỳ tích sông Cầu”, một khát vọng phát triển hài hòa giữa công nghiệp, môi trường và văn hóa.

Hành trình này không chỉ mang lại bầu không khí trong lành, không gian sản xuất hiện đại mà còn tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Với tầm nhìn đến năm 2050, Bắc Ninh kỳ vọng trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và công nghiệp công nghệ cao của cả nước, nơi chỉ số hạnh phúc và thu nhập của người dân ngang với các quốc gia phát triển trong khu vực châu Á.

Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn nhấn mạnh: “Phát triển đã đến thì không thể để nỗi đau về môi trường kéo dài”. Bắc Ninh hôm nay với bản lĩnh xanh, tư duy đổi mới và khát vọng vươn tầm đang mở ra một hành trình phát triển bền vững mới, nơi mà công nghiệp không còn là gánh nặng môi trường, mà chính là động lực xanh hóa tương lai."