Đắk Lắk: Nói không với chất cấm trong trái cây tỷ đô

Chi phí tốn kém, mất nhiều thời gian

Còn khoảng 10 ngày nữa, tại tỉnh Đắk Lắk sẽ bước vào thu hoạch sầu riêng chính vụ. Thời điểm này, nhiều doanh nghiệp thu mua nông sản đã tích cực dọn dẹp, vệ sinh kho bãi cho những đợt tập kết hàng hóa để xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Dù chưa đến thời điểm thu hoạch chính, nhưng phía Công ty TNHH trái cây Hồng Sang đã thu mua sầu riêng của người dân ở địa bàn xã Ea Knuếch, tỉnh Đắk Lắk. Bên trong kho, hàng chục công nhân đang đóng từng gói để chuẩn bị đưa sản phẩm lên xe container.

Bà Trần Thị Yến Thư, Giám đốc Công ty TNHH Trái cây Hồng Sang chia sẻ, sau khi sầu riêng chất đầy xe sẽ chở đến cửa khẩu chờ làm các thủ tục để thông quan. Khi cao điểm, các phương tiện của công ty mất khoảng 3 đến 4 ngày chờ đợi. “Thời gian chờ đợi lâu còn tăng thêm chi phí như bến bãi, tiền nhân công, xăng dầu... Nếu được thực hiện các thủ tục thông quan tại vùng nguyên liệu, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi xuất khẩu nông sản”, bà Trần Thị Yến Thư cho hay.

Còn ông Võ Thanh Toàn, Trưởng phòng quản lý vùng nguyên liệu, Công ty TNHH Thương mại Thiện Tâm cho biết, để đáp ứng các tiêu chí trong xuất khẩu trái cây, công ty thường gửi mẫu xuống thành phố Hồ Chí Minh để test. Thời gian chờ đợi có kết quả mất 3 ngày. Sau đó, sầu riêng được chất lên xe chở đến cửa khẩu và phải mất thêm 7 - 10 ngày chờ đợi làm các thủ tục liên quan.

“Ngoài tiền trả chi phí bến bãi, mỗi ngày chúng tôi phải chi trả thêm chi phí cho tài xế, chi phí xăng dầu vì ô tô phải chạy động cơ cho suốt quá trình chờ thông quan. Rất tốn kém. Nếu được test ngay tại vùng nguyên liệu, thì thời gian chỉ mất đúng một ngày. Chưa kể, nếu được thực hiện các thủ tục thông quan tại địa phương sẽ tiết kiệm chi phí, thời gian cho doanh nghiệp. Nhiệm vụ của chúng tôi lúc này, tất cả mặt hàng sầu riêng phải đảm bảo an toàn, chất lượng”, ông Võ Thanh Toàn cho hay.

Tỉnh sẽ hỗ trợ người dân và doanh nghiệp

Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk cho biết, UBND tỉnh đã giao cho hiệp hội triển các bước liên quan đến thủ tục kiểm dịch, thủ tục khai báo hải quan ngay tại vùng nguyên liệu. Hiện tại, Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 4 (QUATEST 4) đã đặt trụ sở ở Đắk Lắk, đây là đơn vị có đầy đủ pháp nhân, năng lực thực hiện việc kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm. Chỉ cần được Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá, chỉ định nữa là triển khai ngay.

Tuy nhiên, ông Lê Anh Trung nhấn mạnh, việc kiểm nghiệm ở Đắk Lắk sẽ tạo điều kiện thông quan nhanh. Nhưng, khi đến vùng biên giới Trung Quốc sẽ tiến hành kiểm nghiệm một lần nữa. Nếu hàng hóa không đảm bảo chất lượng như nhiễm kim loại nặng (nhiễm cadimi), hóa chất cấm (vàng O) thì nước bạn vẫn trả lại sản phẩm và tiêu hủy.

Vẫn theo lời Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, muốn làm tốt hơn trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm đối với lĩnh vực sầu riêng cần có sự vào cuộc của nhiều ngành. Trong đó, người dân cần thay đổi khai báo bằng nhật ký ghi giấy chuyển sang hình thức truy xuất điện tử mã vùng trồng (mã QR code), thay đổi tư duy sử dụng các loại hóa chất cấm trong sản xuất để đảm bảo bền vững cho nông sản.

Theo ông Trung, việc làm này rất quan trọng, bởi khi gặp sự cố liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm của một lô hàng nào đó thì thuận lợi cho cơ quan chức năng truy ngược về nguồn gốc, xuất xứ để thu hồi. “Mục đích cuối cùng là để bảo đảm quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng”, ông Lê Anh Trung nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Thiên Văn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết, UBND tỉnh giao Hiệp hội Sầu riêng tỉnh phối hợp với các sở, ngành liên quan xây dựng kế hoạch kiểm nghiệm sầu riêng tại chỗ. Cụ thể là thành lập phòng thí nghiệm được Hải quan Trung Quốc chỉ định để kiểm tra chất lượng sầu riêng không nhiễm cadimi, vàng O... Nếu hoàn thiện được việc này, thì “luồng xanh” của các chuyến hàng sẽ không còn kiểm tra khu vực biên giới của hai nước Việt Nam và Trung Quốc, giúp rút ngắn thời gian lưu thông và đưa sản phẩm nhanh hơn đến tay người tiêu dùng.

"Các địa phương cần xây dựng khu vực lớn vùng trồng. Để làm được việc này, người dân và doanh nghiệp phải chủ động liên kết, hình thành các chuỗi sản xuất - tiêu thụ bền vững. Tỉnh sẽ hỗ trợ trong tập huấn về khoa học kỹ thuật để hình thành chuỗi liên kết hiệu quả. Đồng thời, tỉnh kiên quyết chỉ đạo loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng chất vàng O, nhiễm cadimi đối với sản phẩm sầu riêng. Các cơ sở đóng gói, chế biến sâu và người dân đều phải chấp hành nghiêm quy định này”, ông Nguyễn Thiên Văn nhấn mạnh.

Theo Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk, sản lượng sầu riêng của Đắk Lắk năm 2024 ước đạt gần 362.000 tấn. Năm nay, sản lượng khoảng 400.000 tấn và giá chốt tại vườn từ 60.000 - 75.000 đồng/kg tùy chất lượng.

Tỉnh Đắk Lắk có nhiều cơ sở đóng gói và mã số vùng trồng được cấp phép xuất khẩu sang 22 quốc gia và vùng lãnh thổ. Còn sầu riêng đông lạnh có mặt tại 23 quốc gia. Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ chính.