Gạo Phú Thiện: Thương hiệu 'gieo mầm' no ấm cho vùng đất Gia Lai

Tạo dựng thương hiệu cho sản phẩm của đồng bào

Năm 2012, tỉnh Gia Lai đã bắt tay triển khai mô hình cánh đồng lúa lớn với mong muốn biến lợi thế đất đai và khí hậu thành nguồn thu nhập bền vững cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là một kế hoạch sản xuất đơn thuần, mà còn là chiến lược phát triển thương hiệu nông sản mang bản sắc riêng của địa phương.

Hạt nhân của quá trình này là Hợp tác xã Nông nghiệp Chư A Thai (xã Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) được tái cơ cấu theo mô hình kiểu mới từ năm 2016. Ban đầu, diện tích tham gia cánh đồng lớn một giống chỉ khoảng 45 ha, nhưng nhờ sự đồng thuận của bà con và hiệu quả rõ rệt, con số này nhanh chóng mở rộng lên 145 ha. Các giống lúa chất lượng cao như LH12, TBR225, ST24, ST25, Đài Thơm 8, JO2… được lựa chọn, vừa phù hợp với điều kiện khí hậu, vừa đáp ứng nhu cầu thị trường.

HTX đóng vai trò “nhạc trưởng” trong toàn bộ chuỗi sản xuất: cung cấp giống, vật tư, phân bón; tổ chức tập huấn kỹ thuật; hỗ trợ hệ thống thủy lợi; và đặc biệt là bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Nhờ đó, người nông dân không còn nỗi lo “được mùa mất giá”, mà yên tâm canh tác với thu nhập ổn định.

Theo thống kê, giá lúa trong mô hình này cao hơn thị trường 300-400 đồng/kg. Với năng suất bình quân 7-8 tấn/ha, mỗi hộ đạt thu nhập 30-35 triệu đồng/ha/vụ - một con số đáng kể đối với các hộ vùng sâu, vùng xa.

Năm 2019, xã Phú Thiện chính thức đăng ký bảo hộ thương hiệu tập thể “Gạo Phú Thiện” và giao HTX Chư A Thai quản lý, quảng bá. Từ đây, câu chuyện không còn dừng ở sản xuất, mà bước sang giai đoạn xây dựng giá trị thương hiệu và chinh phục thị trường.

Theo đó, HTX đầu tư dây chuyền xay xát, đóng gói hiện đại, áp dụng truy xuất nguồn gốc bằng mã QR để minh bạch quy trình sản xuất. Bao bì sản phẩm được thiết kế chuyên nghiệp, mang đậm dấu ấn Tây Nguyên. Nhờ đó, gạo Phú Thiện dễ dàng tạo thiện cảm và niềm tin với người tiêu dùng ở các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh, Pleiku, Hà Nội, Đắk Lắk, Quảng Ngãi…

Theo ông Phạm Ngọc Nghĩa - Giám đốc HTX, để nâng cao giá trị sản phẩm, từ năm 2020, đơn vị đã bắt tay xây dựng hồ sơ tham gia chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) với nhiều loại gạo chất lượng cao. HTX đầu tư dây chuyền xay xát, đóng gói gạo theo tiêu chuẩn, đồng thời dán nhãn truy xuất nguồn gốc, mã QR và kiểm soát nghiêm ngặt chất lượng đầu ra.

Nhờ nỗ lực không ngừng, đến nay, HTX Chư A Thai đã phát triển được 12 sản phẩm gạo OCOP, trong đó có 4 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao gồm: LH12, TBR225, JO2 và Đài Thơm 8; còn lại 8 sản phẩm đạt OCOP 3 sao. Đây là thành quả không chỉ ghi nhận về chất lượng sản phẩm mà còn minh chứng cho hiệu quả mô liên kết HTX - nông dân - chính quyền địa phương.

Sản phẩm gạo LH12 - giống chủ lực của vùng nguyên liệu được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ hạt dài, thơm nhẹ, mềm cơm và độ dẻo vừa phải. Bên cạnh đó, các sản phẩm gạo như: JO2, ST24, ST25… cũng được nhiều đơn vị phân phối tại phường Pleiku và TP. Hồ Chí Minh ký hợp đồng tiêu thụ thường xuyên. Hiện mỗi tháng, HTX cung ứng ra thị trường khoảng 15 tấn gạo các loại. Đây là minh chứng rõ ràng cho chất lượng và uy tín của thương hiệu, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường rộng lớn hơn, kể cả xuất khẩu.

Ông Ksor Wan, một nông dân ở làng Glung, chia sẻ rằng nhờ HTX hỗ trợ từ giống, phân bón đến kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm, gia đình ông đã thoát khỏi cảnh làm ăn bấp bênh. “Giờ đây, chúng tôi yên tâm trồng lúa vì biết chắc đầu ra, giá cả và còn được hướng dẫn để nâng cao chất lượng hạt gạo”, ông nói.

Đổi thay đời sống, gieo mầm tương lai

Sự phát triển của thương hiệu “Gạo Phú Thiện” không chỉ dừng ở những con số sản lượng hay giá trị kinh tế, mà còn tác động sâu sắc đến đời sống cộng đồng. Người dân có thu nhập ổn định, điều kiện sống được cải thiện, con em được học hành đầy đủ hơn. Các làng đồng bào Ba Na, Gia Rai… từng khó khăn, nay đã có những mái nhà mới khang trang, những con đường nội đồng được bê tông hóa, hệ thống thủy lợi vận hành hiệu quả.

Hiện toàn huyện duy trì khoảng 1.200 ha sản xuất lúa phục vụ thương hiệu “Gạo Phú Thiện”, với năng suất trung bình đạt 8,5 tấn/ha/vụ. Huyện và HTX tiếp tục vận động mở rộng diện tích, đa dạng hóa giống, đồng thời kết hợp với các viện nghiên cứu để bảo tồn và phát triển nguồn gen lúa đặc sản địa phương.

Không chỉ dừng ở sản xuất lúa gạo, chính quyền và HTX còn định hướng phát triển du lịch nông nghiệp, kết hợp giới thiệu thương hiệu gạo tại các hội chợ, lễ hội, và sự kiện quảng bá văn hóa Tây Nguyên. Điều này giúp “Gạo Phú Thiện” không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, mà còn là một phần câu chuyện bản sắc và niềm tự hào của Gia Lai.

Nhìn lại chặng đường hơn một thập kỷ, từ những cánh đồng manh mún, sản xuất tự phát, nay Phú Thiện đã có mô hình sản xuất tập trung, cơ giới hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật và xây dựng được thương hiệu gạo mạnh.

Thành công này xuất phát từ sự đồng lòng của chính quyền, HTX và người dân. Chính sách hỗ trợ kịp thời, mô hình tổ chức sản xuất hiệu quả, cùng với quyết tâm của bà con đã tạo nên một “câu chuyện thành công” đáng ghi nhớ trong phát triển nông nghiệp ở Tây Nguyên.

“Gạo Phú Thiện” hôm nay không chỉ là hạt gạo thơm dẻo, mà còn là minh chứng cho khả năng vươn lên của cộng đồng dân tộc thiểu số, là biểu tượng của sự đổi thay bền vững từ đồng ruộng. Trên những cánh đồng lúa vàng óng mỗi vụ mùa, người ta có thể thấy rõ hình ảnh một Phú Thiện đang chuyển mình, mạnh mẽ, tự tin và đầy hứa hẹn cho những mùa gặt no ấm tiếp theo.

Hiện sản phẩm “Gạo Phú Thiện” đã có mặt tại các thị trường lớn như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đắk Lắk, Quảng Ngãi... Trong các hội chợ xúc tiến thương mại do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, sản phẩm gạo Phú Thiện luôn nhận được sự quan tâm, đánh giá cao từ người tiêu dùng về chất lượng và tính minh bạch truy xuất rõ ràng.