Ngoại trưởng Mỹ lần đầu tiên thăm Trung Quốc trong 5 năm qua

Theo CNN, đây là chuyến thăm đầu tiên của một Ngoại trưởng Mỹ tới Trung Quốc trong vòng 5 năm qua. Ngoại trưởng Blinken cũng là quan chức cấp cao nhất trong Chính phủ Mỹ đến thăm Trung Quốc kể từ khi Tổng thống Joe Biden tiếp quản Nhà Trắng hồi tháng 1-2021. Reuters cho biết trong khuôn khổ chuyến thăm, chiều 18-6, Ngoại trưởng Blinken đã có cuộc hội đàm song phương kéo dài 5,5 giờ đồng hồ với người đồng cấp Trung Quốc Tần Cương trước khi hai bên có cuộc ăn tối làm việc.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken (bên trái) và người đồng cấp Trung Quốc Tần Cương. Ảnh: AP

Trước đó, trong cuộc điện đàm trước chuyến thăm, Ngoại trưởng Blinken đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các đường dây liên lạc mở để "quản lý một cách có trách nhiệm" mối quan hệ Mỹ-Trung nhằm tránh tính toán sai lầm và xung đột. Tân Hoa xã dẫn lời Ngoại trưởng Tần Cương bày tỏ hy vọng Washington sẽ cùng Bắc Kinh "quản lý hiệu quả" những bất đồng, thúc đẩy trao đổi và hợp tác nhằm tránh nguy cơ mối quan hệ song phương ngày càng xấu đi, đưa mối quan hệ này trở lại quỹ đạo phát triển lành mạnh và ổn định.

Chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Blinken diễn ra giữa lúc quan hệ của hai cường quốc thời gian qua trở nên căng thẳng với những bất đồng ngày một sâu sắc về an ninh và ổn định toàn cầu. Chuyến thăm này ban đầu dự kiến diễn ra vào tháng 2-2023 nhưng đã bị hoãn trong bối cảnh căng thẳng song phương leo thang sau vụ khinh khí cầu Trung Quốc được phát hiện trong không phận Mỹ. Hồi đầu tháng 6 này, Trung Quốc đã từ chối đề nghị của phía Mỹ về việc tổ chức một cuộc gặp chính thức giữa Bộ trưởng Quốc phòng hai nước bên lề Đối thoại Shangri-La tại Singapore với lý do Washington chưa giải quyết những lo ngại của Bắc Kinh.

Giới chức Mỹ cho biết mục tiêu chính của Ngoại trưởng Blinken trong chuyến thăm Trung Quốc là có những cuộc thảo luận “thẳng thắn, trực tiếp và mang tính xây dựng” với giới chức Trung Quốc. Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nhấn mạnh, Mỹ không kỳ vọng chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken sẽ tạo nên đột phá trong quan hệ với Trung Quốc mà thay vào đó là nhằm "quản lý sự leo thang căng thẳng để bảo đảm rằng hai cường quốc quân sự lớn nhất thế giới không rơi vào xung đột".

Theo giới phân tích, tuy có ít kỳ vọng rằng chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken có thể giúp Mỹ và Trung Quốc đạt được bước tiến trong xử lý các bất đồng nhưng hai bên có thể đạt được ít nhất một điều, đó là chứng tỏ Washington và Bắc Kinh vẫn theo đuổi con đường ngoại giao để mối quan hệ song phương quan trọng bậc nhất của thế giới sẽ không bị chệch hướng. Chuyến thăm có thể mở đường cho những hoạt động tiếp xúc ngoại giao khác và cũng không loại trừ khả năng diễn ra một cuộc gặp tiếp theo giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình trong năm nay.

Phát biểu với báo giới ngày 17-6, Tổng thống Joe Biden thừa nhận giữa hai nước có "những khác biệt chính đáng", song khẳng định Washington sẵn sàng thảo luận "những lĩnh vực mà hai bên có thể hợp tác". Tổng thống Joe Biden bày tỏ tin tưởng rằng chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken có thể góp phần giảm căng thẳng song phương và hy vọng gặp lại Chủ tịch Tập Cận Bình "trong vài tháng tới".

Trên thực tế, Tổng thống Joe Biden từng có cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại Indonesia hồi tháng 11 năm ngoái. AP cho biết trong cuộc gặp với tỷ phú Mỹ Bill Gates tại Bắc Kinh hôm 16-6 vừa qua, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng đã gián tiếp đề cập tới khả năng sẵn sàng giảm căng thẳng giữa hai nước khi nói rằng Mỹ và Trung Quốc có thể hợp tác nhằm đem lại lợi ích cho đôi bên.

Theo Reuters, hôm nay (19-6), Ngoại trưởng Blinken dự kiến có cuộc gặp với Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị và có khả năng có cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình.